
In een vlaag van zelfreflectie had ik mijn LinkedIn-titel omgedoopt van “science journalist” tot “professional cherrypicker”. Want wat doe ik nou helemaal voor werk? Zorgen dat een wetenschapper een beetje begrijpelijk en interessant overkomt op papier of beeldscherm. Voor het controleren van wetenschappelijke resultaten mis ik de hersencapaciteit. Het enige wat ik kan doen is vertrouwen op het zelfreinigend vermogen van de wetenschap. Ben ik dan wel een goede journalist? En wat doet een journalist nog, tegenwoordig? Vertwijfeling alom dus, maar die vervloog gelukkig snel bij het lezen van een column van Roderick Veelo.
Roderick schrijft over een “epidemie” van gewelddadige overvallen op bejaarden, naar aanleiding van een CBS-bericht over een daling van geweldsdelicten tegen bejaarden. Met “rode spetters op een grijze jas” schetst Veelo in de weken voor Sinterklaas een “pikzwarte werkelijkheid”. We hebben het dus over een afname van 22% van geweld tegen 65-plussers over de periode 2012-2017.

Nu is goed nieuws (“bejaarde niet overvallen”) geen nieuws, maar een positieve ontwikkeling is dat natuurlijk wel. Het bij elkaar zoeken van gevallen van geweld tegen ouderen, is niet illustratief voor die ontwikkeling, hoe triest ieder afzonderlijk geval ook is.
Met hetzelfde gemak zou je bij een CBS-bericht over een groei van de autosector een artikel kunnen schrijven over een epidemie van faillissementen van autodealers. Hoe moet het nu verder met deze arme werklozen? Nee, het gaat nu even niet om het personeelstekort in deze branche.
Zou zakenzender RTL Z zo’n verhaal publiceren?
In een tijd waarin we worden overspoeld door nieuws, zijn journalisten de aangewezen personen om de stroom te duiden. Waarom Veelo het signaal verstoort met ruis, heeft een simpele reden. Toen ik ging studeren stonden er nog typemachines (en asbakken) op de School voor Journalistiek. Een diploma was een ticket voor een baan bij een krant, radio of televisie. Toen ik mijn diploma kreeg, had iedereen met een internetaansluiting toegang tot een massamedium. En als je nog gehoord wil worden in die massa, moet je schreeuwen. Liefst moord en brand.